Robotik genel anlamda makina, elektrik-elektronik ve bilgisayar gibi alanların birleşiminden oluşan genel amaçlı programlanabilir makina sistemlerine yönelik çok disiplinli modern bir bilimdir. Dünyada robotiğin ilk temelleri 1136-1208 yılları arasında yaşamış olan El-Cezeri tarafından atılmıştır. Bununla birlikte robot kelimesi ilk defa 1922 yılında Çek yazar Karel Capek tarafından Slav dilinde işçi, köle, esir anlamına gelen ‘robota’ kelimesinden türetilmiştir. Robotik kelimesi ise ilk defa Isaac Asimov tarafından kullanılmıştır.
Bilim-Kurgu alanında önemli eserleri bulunan Isaac Asimov tarafından ilk olarak 1939 yılında gündeme getirilen ve yine 1950 yılında yazdığı “I, Robot” adlı eserinde kaleme alınan Robot Kanunları şu şekilde sıralamıştır:
Kural – 1: Bir robot insanlara zarar vermemelidir, ayrıca pasif kalarak zarar görmesine seyirci kalmamalıdır.
Kural – 2: Birinci kuralla çelişmediği sürece, bir robot insanlar tarafından verilen komutlara uymalıdır.
Kural – 3: Birinci veya İkinci kuralla çelişmediği sürece, bir robot kendi varlığını korumalıdır.
Robot terimi, 1979 yılında Amerikan Robot Enstitüsü tarafından şu şekilde tanımlanmıştır: “Robot, yeniden programlanabilen; malzemeleri, parçaları, özel cihazları çeşitli programlanmış hareketlerle yapılacak işe göre taşıyan veya işleyen çok fonksiyonlu bir manipülatördür.” Şekil de çeşitli özelliklerde endüstriyel robot görülmektedir.
Endüstriyel robotun en kapsamlı tanımı ve robot tiplerinin sınıflandırması ISO 8373 standardına göre “Endüstriyel uygulamalarda kullanılan, sabit veya hareketli olabilen, üç veya daha fazla programlanabilir eksene sahip, otomatik kontrollü, yeniden programlanabilir çok amaçlı manipülatördür.” olarak ifade edilmiştir.
EN 10218-1 Avrupa Standardına göre Endüstriyel Robotun tanımı; “Robot/Endüstriyel Robot, üç veya daha fazla aksta programlanabilen ve otomasyon teknolojisinde kullanım için sabit bir yere takılarak veya hareketli olarak kullanılabilen, otomatik olarak kontrol edilebilen, serbest olarak programlanabilen çok amaçlı manipülatördür.” olarak yapılmaktadır.
Otomasyon, işlem ve üretim kontrolünde insan müdahalesi olmadan veya azaltılmış olarak mekanik, elektrik, elektronik ve bilgisayar tabanlı kısaca mekatronik sistemlerin birlikte kullanılarak işlemlerin otomatik olarak yürütülmesidir. Sahip oldukları özellikler sayesinde endüstriyel robotlar, otomasyon sistemlerinin vazgeçilmez unsurlarından olmuşlardır.
Kaynak: Endüstriyel Robot Programlama (1. Baskı) Dr. Serkan DİŞLİTAŞ 2015
