Fransızca kökenli bir kelime olup bir sistemde akımı, gerilimi, frekansı, hızı, basıncı, debiyi vb. belli bir düzeyde tutmaya yarayan düzenleyici aygıt anlamına gelir. Gaz basınç regülatörünün görevi, tüpte bulunan yüksek basınçlı gazın, basıncını düşürerek kaynak sırasında ihtiyacımız olan gaz basıncı ve debisini sağlamaktır.
Gaz basınç regülatörleri, mekanik olarak çalışan ekipmanlardır. Regülatörün çalışma prensibini insanın nefes alıp verme işlemine benzetmek mümkündür. Regülatörde gaz geçişi, gaz geçişinin kesilmesi, istenilen gaz basıncı ya da debisi mekanik olarak ayarlanmaktadır. Gerekli gaz basıncını ya da debisini sağlamak için basınç ayar vidası ( no 5 ) sıkılır. Bu sıkılma işlemi sonucunda yay kuvveti diyaframa ( no 6 ) etki eder. Diyaframın gerekli basınca ulaşması durumunda, merkez kapama valfini ( no 7 )açması için girişteki gaz basıncını ( no 1 ) ve valf arkasındaki yay kuvvetini yenerek, merkez kapama valfinin ( no 7 ) geri itilmesini ve sağlanan boşluktan gazın geçişini sağlar. Basınç farklarından oluşarak sağlanan gaz geçişi, aynı şekilde gazın geçişinin kesilmesi için de uygulanır. Çıkış bölümünün bir şekilde kapanması, kapanan bölümde gerekli basıncın oluşmasını sağlar. Bölgede oluşan basınç, diyaframa etki ederek, altında bulunan yay kuvvetini yener ve diyaframın geri çekilmesini sağlar. Geri çekilen diyafram sonucunda, merkez kapama valfi arkasındaki baskı yayına etkiyen kuvvet olmadığı için valf kapanır ve gaz geçişi kesilir.
|
Oksi-yanıcı gaz kaynağında gaz geçişi ve gaz geçişinin kesilmesi manuel olarak yapılmaktadır. İstenilen akış miktarı, üzerinde açma-kapama vidaları bulunan bir kabze sayesinde gerçekleştirilir. Bu nedenle, bu tür kaynak işlemlerinde basınç regülatörleri kullanılmaktadır. Çünkü tavlama için gerekli akış miktarları el ile ayarlanabilir. Kaynak makinalarında ise, bu durum farklılık göstermektedir. Gazaltı kaynak makinalarında regülatörden başka bir bölümde elle ayar yapılamadığı için istenilen akışı gösterecek debi okuyan manometreli ya da flowmetreli regülatörler kullanılmaktadır. Kaynak makinalarında regülatöre yardımcı olarak gazın geçişini ya da gazın geçişinin kesilmesini sağlayan solenoidvalfler kullanılmaktadır. Solenoid valf açma ve kapama işlemini, kaynak başlangıcı ve sonunda, kumanda sistemi yardımıyla otomatik olarak yapar ve bundan dolayı kolaylık sağlamaktadır. Kaynağın başlaması için kaynak torcunun tetiğine basılması durumunda, makinanın içinde bulundan solenoid valf gaz yolunu açar, regülatörün diyaframında oluşan kapama basıncı azalır, diyafram merkez kapama valfini etkileyerek gaz geçişi sağlanır. Tetiğin bırakılması sırasında ise, makinadaki valf, gaz yolunu kapatır. Makina ile regülatör arasında bulunan koruyucu gaz hortumunun mesafesi ve yapısına bağlı olarak bir miktar gaz hortumda birikir ve geri basınç yapar. Böylece diyaframı itmek için gerekli basınç sağlanır. |
|
İyi bir gaz regülatörünü oluşturan faktörler:
Regülatörlerde karşılaşılan diğer bir problem regülatörde okunan değer ile çıkış değerlerinin farklı olmasıdır. Bunun nedeni, regülatörlerde akış ölçümü için flowmetre ya da bilyalı sistemler kullanılması gerekirken çoğu regülatörde manometre kullanılmaktadır. Manometreler basınçölçer olarak kabul edilmektedir. Manometreler, belirli basınç ve çıkış çaplarına göre kadran dizilimi yapılır. Böylece çıkış debisinin okunması sağlanmaya çalışılmaktadır. Yapılan incelemeler sonucunda piyasada kullanılan manometrelerin çoğunun akış değerini doğru olarak göstermediği gözlenmiştir. Gaz akışının okunan değerden yüksek olması durumunda fazla gaz kullanımını, düşük olması durumunda ise kaynak kalitesini olumsuz yönde etkilediği tespit edilmiştir. |
