Vidalar
VİDALAR: Silindirik veya konik iç veya dış yüzeylere açılmış helisel oluklara vida denir.
1)ÖLÇÜ SİSTEMİNE GÖRE VİDALAR:
a)METRİK VİDALAR
b)WHİTWORK VİDALAR
2)HELİS YÖNÜNE GÖRE VİDALAR:
a)SAĞ VİDALAR
b)SOL VİDALAR
3)DİŞ PROFİLİNE GÖRE VİDALAR:
a)ÜÇGEN VİDALAR
b)TRAPEZ VİDALAR
c)TESTERE VİDALAR
d)YUVARLAK VİDALAR
e)KARE VİDALAR
f)ÖZEL VİDALAR
4)AĞIZ SAYISINA GÖRE VİDALAR:
a)TEK AĞIZLI VİDALAR
b)ÇOK AĞIZLI VİDALAR
5)KULLANIM AMACINA GÖRE VİDALAR:
a)BAĞLANTI VİDALARI
b)HAREKET VİDALARI
c)BORU VİDALARI
6)KULLANIM ALANINA GÖRE VİDALAR:
a)SAC VİDALARI
b)AĞAÇ VİDALARI
7)DİŞ ARALIĞINA GÖRE VİDALAR:
a)NORMAL VİDALAR
b)İNCE DİŞ VİDALAR
VİDA TERİMLERİ
Diş Üstü Çapı : Vida açılmış silindirin çapıdır. Pratikte anma ölçüsü olarak adlandırılır. Adım : Vida için belirleyici elemandır. Vidalarda iki diş arasındaki uzaklık ya da vidanın bir
turda aldığı yoldur.
Bölüm Dairesi Çapı : Vidanın diş üstü çapı ile diş dibi çapı arasından geçen çapın ölçüsüdür. Normalde böyle bir çap yoktur. Hesaplamalarda kullanılır.
Diş Dibi Çapı : Vidanın diş dibinden ölçülen çaptır. Diş üstü çapından iki diş yüksekliğinin çıkarılmasıyla bulunur.
Diş : Helisel vida kanalı açıldıktan sonra oluşan çıkıntılardır. Vida dişleri çeşitli profillerde olabilir. Ancak bir vidanın bütün dişleri aynı profildedir.
Diş Yüksekliği : Vidanın diş üstü ile diş dibi çapı arasında kalan, tek taraflı uzaklıktır.
Vida Eğim Açısı : Vida dişlerini oluşturan helis eğrisinin, bölüm dairesi açınım doğrusu ile
yaptığı açıdır.
ÖLÇÜ SİSTEMİNE GÖRE VİDALAR:
METRİK VİDALAR: Vida elamanı boyutlarının birimi (mm)dir. İki diş arası adım olarak ifade edilir.
WHİTWORTH VİDALAR: Vida elamanı boyutlarının birimi (inç) tir.Adım değeri yerine bu vidalarda 1″ (25,4 mm) uzunluktaki diş sayısı esas alınır.
DİŞ PROFİLİNE GÖRE VİDALAR:
ÜÇGEN VİDALAR : Bağlantı amacıyla kullanılan bu vidalar metrik yada inç sistemine göre imal edilirler. İç vida ve dış vida olarak açılırlar.
METRİK ÜÇGEN VİDA(NORMAL DİŞ):
Metrik üçgen vidaların ince dişli olanları da imal edilir. Bunlar sarsıntılı ve titreşimli ortamlarda kullanmaya elverişlidir. Normal diş vidalarına göre kendiliğinden sökülmeleri zordur. Küçük döndürme momentleri ile büyük sıkma kuvvetleri elde edilir. Küçük adımlı oldukları için sızdırmazlık amacıyla kullanılırlar. Kopma dirençleri yüksektir.
WHİTWORTH ÜÇGEN VİDA : Ölçüler inç sistemine göre verilmiştir . Whitworth üçgen vidaların ince dişli olanı da vardır.
METRİK VİDA İLE WHİTWORTH VİDA ARASINDAKİ FARKLAR:
Metrik Whitworth
1. Tepe açısı 60 ° ( diş profil açısı) 55°
2. Boyutlar mm inç
3. Sembol M W
4. Adım P(Tablo’dan) P(25,4mm/Z (diş sayısı))
Amerikan (Unified Screw Thread (UST)) Vidaları : Bu vidalar Amerikan standartlarına dayanır. Kaba olanları UNC (coarse thread series), ince olanları UNF(fine thread series), çok ince olanları UNEF (extra fine thread series) olarak gösterilir. Ölçüleri inç sistemine göre verilir. Tepe açıları 60° dir. Normal whitworth vidalar gibi gösterilir. 1 den 12 ye kadar numaralandırılmıştır.
