ALINTI: Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir KOU METALURJİ VE MALZEME MUH.
EURONORM’a göre çelik, ısıl işlem için uygun ve maksimum kütle-% 2 karbon içeren (zengin oranda Cr içeren birkaç tip hariç) tüm demir esaslı malzemelerdir.
Alaşımsız (yalın karbonlu) ve alaşımlı çelikler, malzemenin kimyasal kompozisyonuna bağlı olarak, kullanım özelliklerine göre temel, kaliteli/özel (asil/asal) ve paslanmaz çelikler şeklinde alt sınıflara ayrılmaktadır.
• DIN EN 10027 normunda kullanılan çelik kısaltmaları için esas alınan, bu çeliklerin kimyasal formülasyonlarıdır. İfadenin önünde yeralan rakamlar ortalama karbon miktarının 100 katını göstermektedir. Bu sayıyı takiben ilave edilen alaşım elementlerinin kısaltmaları gelir. Alaşım elementi simgelerinin ardından gelen rakamlar ise aşağıdaki açıklamalara göre alaşım elementleri miktarının belirli sayılarla çarpımını gösterir:
Co, Cr, Mn, Ni, Si ve W = x 4
Al, Cu, Mo, Ti, V, Nb, Ta, Be, Pb ve Zr = x 10
N, P, S ve C = x 100
B = x 1000
İçerik olarak Al < % 0,1, Mn < % 1, Si < % 0,5 ve Ti < % 0,15 ise malzeme alaşımsız çeliktir. Düşük alaşımlı çelikler genel olarak toplamda %5’den fazla alaşım elementi içeriğine sahip değildir.
Yüksek alaşımlı çeliklerin alaşım elementi miktarı daima %5’ten fazladır. %5’ten fazla bir alaşım elementi bulunan çelikte yukarıdaki katsayı çarpanları kullanılmaz ve karbon içeriğini gösteren ilk sayıdan önce “X” harfi yer alır.
